Sunday, September 30, 2007

जङ्गबहादुर र समय-३


रोशन सुवेदी


समय
जङ्गबहादुर

सेकेण्ड-
जङ्गबहादुर सेकेण्ड सुइ चल्छ
मिनेट-
जङ्गबहादुर मिनेट सुइ चल्छ
घण्टा, दिन, रात-
जङ्गबहादुर... सम्पूर्ण जङ्गबहादुर...

जबसम्म जङ्गबहादुर समय चलिरहन्छ
तबसम्म मान्छे किचिईरहन्छ
मान्छेका आँशु
मान्छेको बेदना
मान्छेको सुख-दुख
मान्छेको चाहाना
मान्छेका इच्छाहरू
सबै सबै नै पग्लिएर बगिदिन्छन्
जङ्गबहादुरहरू समयलाई रक्सि बनाएर
तनतनी पिईदिन्छन्
बलत्कार गरिदिन्छन् न्यायका आवाजहरू

जङ्गबहादुरको बर्कोले छोपिएर
खोई कहिले उठने हो समय
बाटोको खोजीमा यात्रीहरू
कहिले गन्तव्य बनाउने हुन्

जङ्गबहादुर समय मुठ्ठीमा कसेर
खितखिताइ रहेछ -

समय
जङ्गबहादुर ।
-
रचना समय - २०५८
कोटेश्वर, काठमाण्डू
सर्म्पर्क ४६०१९४३ बास, ४४७०९३३ कार्यालय

समयको समय


विजय सुब्बा

यो हल्लाको 'समय' हो
बोल्न हुने पनि बोले हुन्छ
बोल्न नहुने पनि बोले हुन्छ
समय कहा इच्छ्याइए जस्तो
टिकटिक झुकेर
ङीच्चङीच्च हाजिर हुन्छ र
अब 'समय' लाई चार किल्ला ठोकेर
नजरबन्द गरिदेऔं
'समय’ लाई बेलैमा
नउल्र्टाई कहा हुन्छ र १
यो समयको 'समय’ले
समयलाई मन परि हल्लाएर
चाल्नोमा बुङ्बुङ्ती चाल्न सक्छ
सहिदहरुलाई धितो राखेर
वेश्या सिरानी हाल्न सक्छ
पटक- पटक र्स्पर्शको तातो भुङ्ग्रोमा
विश्वासको त्यान्द्रो पनि बाल्न सक्छ
कसको के भरोसा र अब
'समय’ ले भोकहरुलाई
भाषण खुवाएर पनि पाल्न सक्छ ।
समय सोच्नै नसकिने गरी
अराजक हून्छ, अवैध पनि हुने गर्छ
दासहरुको सहीछापबाट
'समय’ले दमनको लालपुर्जा बाड्ने गर्छ
तमसुक च्यातेर ढुक्क
बिचरा गुनिरामहरुलाई के थाहा
'समय’ले बारका चोयाहरु खोलेर
कोठेबारीमै घोडाहरु छाड्ने गर्छ
गुनीरामहरुकै लास बाध्ने गर्छ
अनि के टुङ्गो र त्यो हल्लाबीच
'समय’ले खुसी पर्दा आफूलाई
बिनाहिउद पनि छाडा छाड्ने गर्छ

रातप्रति केही शब्द

प्रमोद प्रधान


रात --
गोधुलिसँग-सँगै
खेल्दै समयको चिप्लेटी
आइरहेछ हाम्रै घर-आँगनमा !
लौ, तयारी गर
ए, गृहस्थीहरु हो !
कहाँ छन् पानसका सलेताहरु !
ए, दिदी-बहिनीहरु हो !
अहिले नै खोजिराख
कहाँ छन् चकमकका टुक्राहरु
र, सफा गरिराख टुकीका फोहरहरु !
भाइ हो !
तिमीहरु जाऊ-
मैनबत्ती र सलाईका काँटीहरु ल्याएर
ठीक पारिराख !
किनकि,
रात-
गोधुलिसँगसँगै
खेल्दै समयको चिप्लेटी
आइरहेछ हाम्रै घर-आँगनमा !

Thursday, September 27, 2007

हत्केला र भाग्यहरू

नरेश शाक्य


हत्केलामा कोरेका भाग्यरेखाहरू चिर्दै
आफ्नै हातले
कर्दले रोपेर
रगताम्य पार्दै
अब हामी आफ्नो भाग्यरेखाको निर्माण
आफै गर्छौ,
अब हामी आफ्नो भाग्यको निर्माण
आफै गर्छौ ।

कसले लेखिदियो प्रारब्धमा हाम्रो -
कुन विधिको विधानले -
कि हामी शासित, दासपुत्र मात्र भएर
जन्मन योग्य छौ
स्वीकार्य छैन हामीलाई दासत्वको यो बन्धन,
स्वीकार्य छैन हामीलाई धर्मको, रुढिको
यो आदेश/शासन
जसले महान् वैज्ञानिक ग्यालिलियोको
दुःखद अवसान गरायो
जसले सत्यको, तथ्यको अन्वेषण गर्नुबाट
हामीलाई रोक लगाउँछ भीरु बनाउँदै ।

कविहरू !
अब कवितालाई नयाँ रुपमा स्थापित गर
चिन्तकहरू, दार्शनिकहरू !
अव चिन्तनको नयाँ धरातललाई स्पर्श गर
प्रसार गर,
इतिहासका पानाहरू
धर्मग्रन्थ, वेद र पुराणहरू
विकृतिले परिपूर्ण छन्,
इतिहासलाई त्यस दुर्गन्धबाट
दुर्गन्धको पीडाबाट मुक्त गर ।

तोडिदेऊ सदियौँदेखि मस्तिष्कको ढोकामा
लागेका ताल्चाहरू
विचारमा लागेका अङ्कुशेहरू
बन्धनहरू फुकाल,
जसले मुठ्ठीभरका मानिसलाई मात्र
विशिष्ट श्रेणी
शासक-श्रेणी प्रदान गर्दछ ।

ती यन्त्रहरू
यन्त्रका ती पुर्जाहरू
जो निष्कर्म बनेका छन्,
खिया लागेर
जसबाट उर्वर केही उत्पादन हुँदैन
जसले अवरुद्ध गर्छ चेतनाको नयाँ प्रवाहलाई
विपुल प्रवाहलाई
प्रगति, परिवर्तनको सतत र उद्दाम गतिलाई

जसले नकार गर्दछ
अपरिमित समभावनाको अस्तित्वलाई,
फ्याँकिदेऊ त्यो मृत अस्त्रलाई
अस्त्रको त्यो पाषाण भण्डारलाई
जसले मनुष्यलाई
नयाँ प्रतिस्थापित गर्दैन
जसले लाखौलाख जीवनका समूल विनष्टि सिवाय
केही दिन सक्दैन ।

पृथ्वीको सभ्यतालाई नष्ट हुनुबाट बचाऊ
सागरको वातावरणलाई दूषित हुनुबाट बचाऊ
विध्वंसक आणविक प्रयोगहरूबाट,
स्वस्थ्य चिन्तनको हावालाई बग्न देऊ
पुनः एकचोटि
एकपटक पुनः गुञ्जी उठ्नू शून्यलाई चिर्दै
भोल्गाको तटदेखि क्यारिवियनको टापुसम्म
इतिहास थर्काउने युगान्तकारी आवाज,
शङ्खघोष गर्दै इन्कलाबको
प्रतिस्थापन गर्दै नयाँ मनुष्यलाई ।

रूखको घोषणा

आभास


चिलाउनेको रूखले घोषणा गर्‍यो
अब सबै रूख चिलाउने बन्नु पर्छ
र फैलाउनु पर्छ आफ्नो अस्तित्व
अर्थात्
हामी सबै चिलाउने बन्नु पर्छ
श्रीखण्डको रूखले इन्कार गर्‍यो
र भन्यो-
कृपया !
म त आफू
काटिएर पनि
ताछिएर पनि
चन्दन बन्नु पर्छ
मान्छेको निधारमा दलिनु पर्छ
शीतलता प्रदान गर्नु पर्छ मैले
म चिलाउने बन्ने छैन
म चिलाउने बन्ने छैन ।

Monday, September 24, 2007

खबरदार शब्दहरु !


रोशन सुवेदी

खबरदार शब्दहरु !
खबरदार शब्दहरु !
समयको यो क्षणमा
अझै सजग भएर बोल्नुपर्छ
खबरदारी गर्दै औलो ठड्याउनुपर्छ

अझैं अध्यारो बिरुद्ध शंखघोष गर्दै
सत्तालिप्सामा र भागबण्डामा टाँसिएको
लोभी फ्याउरे अनुहारहरुको मुखेण्डो उतार्दै
उज्यालोको समय यात्रामा
मुठ्ठी कसेर हिड्नुपर्छ

ती बोली नहुनेहरु
अझै शब्दबिहिन छन्
ती जीवन नभएकाहरु
अझै लाशतुल्य छन्
ती बिकट गाउँहरु, ती बस्ती र गल्लीहरु
अझैं चुकसरी अध्यारोमै छन्
युगौदेखि किचिएका अनुहारहरु
पिल्सिएकै छन् किचिएकै छन्

ती स्वतन्त्रताका कोरा भाषणहरु
नारी मूक्तिका उद्घोषहरु
छुवाछुत बिरुद्धका शब्दघोषहरु
कोठे मूक्तिका घोषणाहरु
बाँच्न पाउने अधिकारहरु
अझैं मात्र बोलीमा अड्किएका छन्
कोरा अक्षरमा कैद भएका छन्

होशियार शब्दहरु !
देश लुट्ने भोका ब्वासाहरु
जनताको रगत पसिना शोषण गर्ने जुकाहरु
अधिकार र न्यायको हत्या गर्ने अपराधीहरु
अझैं छाती फुलाएर हिडिरहेछन्
भ्रष्टचारीहरु, देश खोक्रो बनाउनेहरु
अझै जनताका प्रतिनिधि भएको अभिनय गरिरहेछन्
अनि भ्रष्टचारमुक्त समाजको व्याख्यान दिदैछन्
अधिनायकवादका पात्रहरु लोकतन्त्रको मोडल बताउँदैछन्
जनताको छातीमा गोलीका पर्रा बर्षाउने अनुहारहरु
कुर्सीमा गजधम्म बसेर बोलीमा लोली मिलाउँदै छन्
आफु चोखिदै अरुलाई नै औंलो देखाउँदैछन्
अरु धेरै अनुहारहरु
अध्यारोका चमेराहरु ऊज्यालोका महिमागान गाउँदैछन्

खबरदार शब्दहरु !
फेरीपनि षणयन्त्रका गोटीहरु चल्न सक्छन्
अँध्यारा खोपीभित्र खेल हुन सक्छन्
जनतालाई पुन दाश बनाउन
ती काला अनुहार जुर्मुराउन सक्छन्

खबरदार शब्दहरु !
परिबर्तनको नाममा खेती गर्नेहरु
अझै भ्रममा बाँधेर शासन गर्न खोज्लान्
अझै शब्दजाल बनाएर मोज गर्न खोज्लान्
आँखामा छारो हालेर गीताका पाठ पढाउन खोज्लान् ।

खबरदार शब्दहरु !
बलात्कारी भाग्न नपाउन्
भ्रष्टाचारी उम्किन नपाउन्
हत्याराहरु लुक्न नपाउन्
जनताका रगतमा होली खेल्नेहरु
दाशताका पहाड थोपर्नेहरु छुट्न नपाउन्

होशियार शब्दहरु !
मान्छे अझैं मूक्ति भएको छैन्
खबरदार शब्दहरु !
मान्छे अर्झै अधिकार सम्पन्न भएका छैन् ।
शब्दहरु ! समयको यो क्षणमा
अझै सजग भएर बोल्नुपर्छ
खबरदारी गर्दै औलो ठड्याउनुपर्छ ।

-

कोटेश्वर, काठमाण्डू
सर्म्पर्क ४४६०१९४३ बास, ४४७०९३३ कार्यालय

email-subedi.roshan@gmail.com

जीवन

पुष्प मूनंकर्मि


मेरो जन्म पछि
दुध पैचों मागेर टारेकी थिइन रे मेरी आमाले !
बक्षबाट दुध ननिस्केपछि
मेरो बाबाले लिटो ल्याएको थियो रे उधारोमा !
यसरी चल्दै थियो मेरो घर
हजुर बुबाहरुको पालादेखि !
औंठा छाप लाएर मेरो बाबाले
स्कूल सम्म त पुयाए मलाई
तर निशुल्कको नाममा खुलेका विद्यालयमा
भर्ना शुल्क, परिक्षा शुल्क तिर्न नसक्दा
हैरानी खेपेर भएपनि
शिक्षकको निगाहले फेरि फेरि पढ्न पाए ।
जव कलेज प्रवेश गर्न गए
मेरा हात धेरैले तानेर लान खोजे गेटैबाट
र बेर्न खोजे तिनीहरुले रंगाएको कपडाले
जसलाई मात्र देखाउनु छ
दुनियालाई आङ्खनोमा संख्या बढेको
र मलाई प्रयोग गर्न थाले
भाषणमा, सडकमा, तोड्फोडमा,
कालो मोसो दल्नमा, र्याली निकाल्नमा
मलाई थुनेपछि चल्न थाल्यो बहस संसदमा
तर चलेन बहस त्यहा
उधारोमा काटिएका बिलका बारेमा
हरेक साझ
ती बिलले सताउछन् साह्रै नै मलाई
तर बिललाई
फरफराएको कपडाले देख्न चाहदैनन्
केवल छेकेकाछन् मेरा बाटाहरु
आज कसैले पनि पत्याउदैनन्
यो मुहारलाई
तर मलाई
मात्र एउटा अन्तिम उधारो बिल जसरी भएपनि काट्नुछ
सदा सदाको लागि ।
-
१३ अगष्ट २००७, दोहा,कटार

Sunday, September 23, 2007

परिचय

आर.एम. डंगोल

एउटा चट्टान
अथवा हीराको टुक्रा
चट्टान अथवा हीराको टुक्राभन्दा
अझै परेको समय
मेरो भोगाइ समयरहित एउटा पदार्थ ।

यसकै अथवा यीजस्तै पदार्थहरूको
केस्राकेस्रा भएर
बिल्कुलै हल्लारहित भएर
र बिल्कुलै चालरहित भएर
मैले एउटा जीवितकोष बोकेँ
यही कोषको सतहमा
हामी हाम्रो भाग्य खोज्दै छौँ ।

भनिन्छ - यही भित्ता हाम्रो नियतिरेखा हो
जिउनुपछाडिको बाध्यता
जस्तो कि हामी अहिले
खुत्रुकेमा हाम्रो भविष्य चिहाउँदै छौँ ।

शब्दगाथा


रोशन सुवेदी

ओ ! शव्दको आकाश !
ओ ! समयको आवाज !!

ओ ! जीवनको गीतहरु
छेकेर बन्दुकको मृत्यु हुंकार
टीयर ग्यास र लाठीका लाभाहरु
छिचोल्दै कर्फ्युका काला रातहरु
चुडाउदै
कालो सिक्रीले बाधिएको समय
भत्काउदै
अजङ्ग दाशताका सगरमाथाहरु
काला अध्यारा समयका पर्खालहरु
यतिखेर
शब्द मुक्तियोद्घा भएकाछन्

निरंकुशताको बुटमुनि
पिल्सिएका सडक र शब्दहरु
यतिखेर निर्बन्ध भएकाछन्

कुज्याइएका स्वतन्त्रताका पखेटा
घाइते अस्मिता उठाएर
चेतना र उज्यालो समयको दियो बाल्दै
यतिबेला
शब्दहरु उज्यालोका बाटा भएकाछन्
..........
ओ ! नदीको लहर !
ओ ! जीवनको यात्री !!
अझै यात्रा टुङ्गीएको छैन
अझै तिमीले घाउको मलम बन्नु छ
अझै अधिकारको बाटो कोर्नु छ
अझै च्यातिएका भोटाहरु फेर्नु छ
भोका बस्तिहरु
र रोगले थलिएका अनुहारहरुको सेवा स्याहार गर्नुछ
कालोचुक रात झै अन्धकार फैलिएको गाउमा
चेतनाको आगो पुर्याउनुछ

अध्यारा काला खोपीका षड्यान्त्र र
खिया परेका पुरातन आस्था फ्याकेर
जन अधिकारका चारकिल्ला आफैले कारेर
नया नेपालको इतिहास लेख्नु छ
-
साव्ला तेह्रथुम ,हाल कोटेश्वर काठमाडौ
सम्पर्क
- ४४७६०४६ बास ४४७०९३३ कार्या लय
email - subedi.roshan@gmail.com

Thursday, September 20, 2007

जलिरहेको देश

केदार सुनुवार


चुल्होमा आगो वाल्न
र एउटा पेट भर्न
धौधौ परेको वेलामा
सिंगो देश नै आफै जलिरहंदा
अझै पनि देशका राष्ट्रवादीहरु
घरभित्रको शिकार खेलिरहेका छन् ।

बक्कुल्लाको ध्यान
मरेको माछाले साकार पारे झै
तँ मादल वजा कान्छा
म नाचौंलाको नीति
अझै कायमै छ
मेरो देशमा ।।

एउटा राष्ट्रको नाम
विश्व सामु
राम्रो कामले चिनाउन नसकेको वेला
विश्व कै पछौटे र भ्रष्टाचारको
नामले मात्र
अरु कति शताव्दी सम्म
नेपाली जनताले पर्खिनु पर्ने हो ।

वल्ल तल्ल
एक थरी सिकारीले
वन्दुक विसाएको वेला
फेरी संघीय राज्य खोज्दै
मधेश र पहाड छुटयाउने रे
आ-आफनै छुटै राज्य संरचना गर्ने रे
ए अवोउन्नत्तिका पथभ्रष्ट
दुष्टहरु हो
तिमीहरु त यो देशका
कलंहरु हो ।

यदि तिमीले
ति म्रो छुटै देश खोज्छौ भने
पूर्व सीमानाका
सांधहरुसंग नाप
अनि नपुगेका कालापानीको
सीमानालाई नाप
र नाप
सीमाना पारीका
अर्थतन्त्र, वौधिक
र विकासका उन्नतिहरुलाई नाप
निश्चित भूगोलको मेरो देशमा तिमी स्वयं हुर्केर
फेरी अर्को सीमानाको
कृतिम सीमारेखा
कोर्न नखोज
तिमीले अर्को
निश्चित भूगोलेको देश खोज्नु भनेको
पानी विनाको माछा झैं
देश विनाको नागरिक जस्तै भएर
वांच्नुको अर्थमा
अनर्थ भएर
जिउन खोज्नुको नमिठो एउटा संज्ञा हो ।

--
kirankabi@hotmail.com

आजको मान्छे

भुवन त्रिपाठी


माथि-माथि आकाशमा कुहिरो लागेको छ
डाँडै-डाँडा छाँया बोकि घाम भागेको छ
माया बोक्ने मुटु भयो ढुङ्गा भन्दा साह्रो
सोझा-साझा नेपालीलाई भयो बाँच्नै गाह्रो

एकताको कुरा सबै कथा जस्तो लाग्छ
सत्य बोल्ने मुखहरू आफै आफै थाक्छ
स्वार्थभित्र मान्छे भए अन्धा बहिरा आज
जसले खोसी खान सक्छ उसकै भयो राज

पुर्खाहरूको गौरवमय वीरताको कथा
आज भयो अन्याय र अशान्तिको व्यथा
मान्छे आफै घाइते भयो आफ्नै प्रहारले
वेवारिसे भयो एक्लै बाँच्ने रहरले ।।

--
शीतल मार्ग
काठमाडौ

असुरक्षा


टंक वनेम

ओजनतह ओर्लेर
आँधी निम्त्याई रहेछ
आगोका लप्कोहरु
जयगान गाइ रहेछन्
विध्वंसको घडामा
बारुद भरिएर
बन्दुक पड्काई रहेछ
तोप नारि रहेछ
बाइलोजिकल
केमिकल र
न्यूल्कियरको भट्टीबाट
बिनासको
दुर्गन्ध उडी रहेछ ।

रक्त रञ्जित
वर्तमानको घाउमा
दलेर नुनचुक
आतङ्कको बेर्ना सार्दै
महासमरको बृक्ष
अग्लि रहेछ आकास छुन
ताकि रहेछ बन्दुक
सुरो निशाना
मरि रहेछन् मान्छे
बाँची रहेछ भोक
फस्र्टाई रहेछ शक्ति
बौलाई रहेछ
बजाउदै मृत्युको घुँगुरा
कहाँ रहर्‍यो र ? अब
बाँच्नुको मज्जा
जीवन भोग्नुको अर्थ ।

बुझेको हुनु पर्छ
युद्ध हाँक्ने
युद्ध सरदारहरुले
बन्दुक द्धारा
इतिहास मात्र बङ्ग्याउन सकिन्छ
सभ्यतामात्र भत्काउन सकिन्छ
मान्छेको ?
टाउको मात्र गेड्न सकिन्छ
बङ्ग्याएर,भत्काएर,गेंडेर
कुरुक्षेत्रमा नउम्रेको
शान्तिको कल्प बृक्ष
उम्रिन्दैन भने ?
युद्ध गर्नुको के औचित्य
बिना अर्थको विध्वंस
घाँटी रेटेर ?
कस्तो विजयको उच्छ्वास
तर पनि ?
बार्बेर्इअन् द्धन्द्धमा आतिन्दै
श्वास फेरि रहेछौं
जीवन र मृत्युको दोबाटोमा
जीवनको रथ गुडी रहेछ
खस्न लागेको
आकास मुन्तिर
ओत लागि रहेछौं
आफै प्रश्न गरौं
कस्तो संसारमा बाँचेका छौ हँ ?

दिन दहाडै मृत्युको
तान्डव नृत्य नाच्छ
समसाँझै ?
मृत्युले भुत्ते धार उध्याउछ
विज्ञानको अविस्कारमा
युद्धको पाठ घोकाइने समय
दुर्योधनको दाउ पल्टी रहँदा
असुरक्षित छ समय
असुरक्षित छ हावा
असुरक्षित छ पानी
असुरक्षित छ आकास
असुरक्षित छ धर्ती
असुरक्षित छौं
संसारमा भएका
सून्दर
सृष्टिका रचनाहरु ।

आवाज


विमला तुम्खेवा

कविता सडकमा
रगताम्य भएर उभिएको बेला
मलाई जिन्दगीको गीत गाउन मन लागेको छ
अझ यस बखत

संवेदनाको बत्ती बालेर
चिहाइरहेछु तिमी आउने साँगुरा गल्लीहरू ।

मलाई भन्न मन लागेको छ
जीवन-
विरक्त अनुभूतिमात्र होइन
म चेतनाको निम्ति
म निर्माणको निम्ति
यस बखत ध्यानमग्न छु

कहाँबाट आयो
यो अत्यास लाग्दो बुटका पदचापहरू
कहाँबाट आयो यो अत्यासलाग्दो मान्छेका आवाजहरू
मान्छे,
तिम्रै बस्तीमा मात्र किन गाइन्छ मृत्युको गीत -

च्यातिएका बिम्बहरू
नमिलेका सपनाका प्रतिच्छायाँहरू
चट्टानजस्तै सपना खसेर
जब आक्रान्त बनाउँछन् मस्तिष्कहरू
लाईम चेतनाको बत्ती बालेर पर्खिरहन्छु तिमी आउने साँगुरा गल्लीहरू ।

भत्किएर गइसकेछन्
मेरो विश्वासका आदिम संरचनाहरू
मेरो लक्ष्यको आकाश
तर पनि,
विश्वासहरु संगाल्दै विचारहरु अँगाल्दै
म पुनः संरचनाका निम्ति
म पुनः निर्माणका निम्ति
पर्खिरहेछु तिमी आउने साँगुरा गल्लीहरू ।

Sunday, September 9, 2007

न माग माटो

दिल रस्ता भक्ति नेपाली


न माग मलाई
नेपाली माटो
सबैको साझ हो
न खोज चिर्न
आमाको छाती
छुराले चर चरी
सबै जाती
सबै धर्म
एउटै छ फुलबारी
न माग प्रान्त
न कोर सिमाना
मिलेरै बसौ नि।
-x-
लिम्बुलाई लिम्बुवान
राईलाई खम्बुवान
के दिने बाहुनलाई?
अधिकार सबको बराबर भए
तिमीले किन लिने?
सड्यन्त्र माथी परै कि
आफ्नै हो त्यो बुद्दि
तराई चाहियो मधिसेलाई
पाहाडमाको बस्ने?
सहर जति बाहुनले लिए
पाहाडमा के गर्ने?
-x-
चिरेर देशलाई
मनाउछौ खुसी
के सुन्नु पर्यो नि?
भुटान सिकिम
न बनाउ देशलाई
मिले रै बसौ नि
सासन र सत्ता
खोक्रो राजनितीले
देशै डुबायो
दाजुले भाई
भाईले दाजु
दिन मै मरायो
के पायौ मरी / मारी
के फेरेउ देशलाई
के गरेउ बिकास देशलाई
जलाई रगतको खोला बगाई
सहिदको सपना
हावामा उडाई
जनतालाई तर्साई
देश जस्तको तस्तै
-x-
क्यौ बच्चा
टुहुरा भए
हजारौ श्रीमती
बिधुवा भए
लाखौ आमा
निसन्तान भए
बेकुबि सोचाईले
कुर्सिको मोहले
मार्नु र मर्नुले
बन्दैन देश
भर्म र जातीले
फेरिन्न भेष
बुझ है नेता/नेपाली
मिलेर गरौ
देशको बिकास
हातमा हात समाई
मिलेरै बसौ
सबै जाती धर्म
बिनास नगरी
भत्काएर पुल
जलाएर भबन
मारेर दाजु भाई
के दियो नेताले
महङी र भोकमारी
-x-
के दियो नेताले
के पायो देशले
जनतालाई मरेर
देशलाइ आगो लाएर
देश खोक्रो पारेर
निर्दोसीलाई मारेर
स्वार्थि बनेर
न खोज प्रान्त
न गरौ युद्द
न बनौ पाखन्डी
टुहुरा बिधुवा
निसन्तान परेर
देशलाई आगो लाएर
सबै जात धर्म
मिली देश बिकास गरौ
स्वाभिमानी रास्ट्र
प्रेमी नेपाली भएर

Friday, September 7, 2007

म त्यसबेला तिम्रो सिपाही बन्नेछु


दिलिप योन्जन

किन तिमी अन्धकारमा सधै बस्छौ
ठीकै छ
तिम्रो सहयोगी योद्धा हुँ म
सँगै नबसौला हुदैन
उज्यालोले त पोलेको छैन
आँखाहरु पट्टिले बाँधेको त छैन
दिनमै धुवाँ लगाइदिएको त छैन
आगोको ज्वाला नदेखेर त होइन

हावा लगाउँला धुवाँ उडाउन
पर्खाल भत्काउँला प्रकास देखाउन
तिमीलाई स्वतन्त्रता देखाउँला
समान हक अधिकार दिलाउन
लगातार म लागिरहुँला
एक थोपा रगत भैन्जेलसम्म
आशाको त्यान्द्रोलाई लठारो बनाउन
यो शिर नढलुन्जेलसम्म

अब पनि तिमी एक्लै अन्धकारमा बस्छौ
ठिकै छ
म सहुँला अधिकार माग्दिन
अन्धकारहरु ममा पनि त छ
ढुख बेदना र यातना किन बुझ्दैनौ
फेरि युद्धभुमिमा क्रान्तिको बिगुल फुक्नु छ
हातमा हतियार लियरहातमा हात मिलाउनु छ
कि कसैले पैसा र तक्मा त देखाएन
यी सबै झुटो आश्वासन र बिश्वास हो
धाक र सम्पतिको झुटो अहम् हो
सबै यहाँ किचिएका, पिसिएका छन
भोक भोकै नाग्गै नाग्गै मरेका छन
क्रुरयातनामा कति मरे
बच्ने आसै आसमा कति मरे

यदि तिमी हतियार बनेर निस्कन्छ भने
अन्याय र अत्याचारको भन्डाफोर गर्छौ
भनेआगो निभाउन पानी बनी लाग्छौ
भनेचार पर्खाल भत्काई निस्कन्छौ भने
रोग र भोकको बिरुद्द आवाज उठाउँछौ भने
समान हक अधिकारको सवाल उठाउछौ भने
सम्झौता र सन्धिमा देश बेच्न,सिमाना सार्न दिदैनौ भने
झुटा अन्धबिस्वास र कुनिती तोड्न
बन्दुक बोक्नु परे भन मलाई
शोशण र दमन गर्नेको बिरोधमा
आवाज उठाउनु परे भन मलाई
आकास धर्ति थर्काइ दिन्छु
गोली थाप्न तयार छु
रास्ट्र र रास्ट्रीयताको लागी
भन तिमी सधै मलाई
बिरोधमा लड्नु परे
म त्यसबेला तिम्रो सिपाही बन्ने छु।

--
साउथ अमेरिक,बोगोता कोलोम्बिया

Wednesday, September 5, 2007

तिमी


इश्वर चाम्लीङ्ग


आखा चिम्लन्छु,
खै तिमी आखा भित्रै मुस्कुर्राईरन्छौ
तिम्रो सुवासना वरिपरी हो...
तिमी छातीमा टासिए झैं हुन्छौ

दिन यहां सारै नै लामो लाग्छ
रातको त झन के कुरा र हो....
मन डुल्दै उतै आउछ, कति रात त नसुतिनै भाले बास्छ
मन भुलाउन खोज्छु
मन भित्रै तिमी, बात मार्न थाल्छौ
तिम्रो सुवासना वरिपरी हो...
तिमी छातीमा टासिए झैं हुन्छौ

दुनियाको यो पाटो शुन्य भाछ
सम्झनाको के कुरा र हो.....
सपना झैं दिन बित्छ, फेरि रात कालो सन्नटा बोकी आउछ
दुनियालाई पछ्याउ भन्छु
खै तिमी बिना, दुनिया नै शुन्य हुन्छ
तिम्रो सुवासना वरिपरी हो...
तिमी छातीमा टासिए झैं हुन्छौ

----------------
गाए गीत नगाए कविता
कोशोभो

सीमातीत सीमान्त

मुकुल दाहाल


म मान्छे
एउटा सीमातीत सीमान्तमा
आइपुगेर उभिएको छु ।
यहा"बाट सङ्ग्रहालयमा राखिएका
अपूर्ण अर्थ निहित
इतिहासका खबटाहरूजस्ता
आदर्शलाई हेरिरहेछु ।

ती सिनेमाका अतिरञ्जित दृश्यहरू झै
अप्रासङ्गकि लागिरहेछन् ।
यहाबाट मान्छेले आफूमाथि देख्ने गरेका
आकाशहरू हेरिरहेछु ।

ती टर्रा, खस्रा, बाक्ला जिब्राहरू लागिरहेछन् ।
आफूलाई विनिर्माण गरेर
उ"टको खुट्टामा उभिएका
मान्छेहरू देखेर वरिपरि
म तर्सिरहेछु आफैसंग ।

विस्तीर्ण, अथाह यो ग्रह
यन्त्रसूत्रहरूको जालोमा
कक्रिएर शिशु भएको देखेर
म मेरो मन छामिरहेछु ।

मनमा उठ्ने छाल यन्त्रमा हुदैन ।
मनमा उठ्ने बाढीसंग यन्त्र परिचित छैन ।
मस्तिष्कको संवेग यन्त्रले बुझ्दैन ।
यन्त्र मन हुन सक्दैन ।
यन्त्र मस्तिष्क हुन सक्दैन ।

म यन्त्रको खुट्टा परेको मान्छे हेरिरहेछु ।
म यन्त्रसंग रोइरहेको मान्छे हेरिरहेछु ।
प्रयोगमा अनूदित मान्छेको
प्रयोगशाला हेरिरहेछु ।
केमिकल रियाक्सनबाट उत्पादित
आदर्शहरू हेरिरहेछु ।
लिङ्गमा रोपिएका नवलिङ्गहरू हेरिरहेछु ।
छालामा उमारिएका छालाहरू हेरिरहेछु ।
मस्तिष्कको ब्याडमा छरिएका
मस्तिष्कहरू हेरिरहेछु ।

तरुनीतृष्णामा लीन तरुनीहरू
तरुणभोकमा आसक्त तरुणहरू
क्लोनिङ्ग गरिएका मूल्यहरू
मलाई चटक लागिरहेछ ।
लिङ्ग साटिएका सत्यहरू
मलाई चटक लागिरहेछ ।

म ध्वस्त भएर उभिएको निर्मिति
म विग्रह भएर निर्मित संरचना
यो सीमान्तमा आएर
आफूलाई बेस्सरी छामिरहेछु ।
आफूलाई बेस्सरी
बुझ्न बल गरिरहेछु ।

Tuesday, September 4, 2007

विना वजनका मान्छेहरू

गीता त्रिपाठी


बादलको देशमा
बादलकै मान्छेहरू
टेक्छन् बतासे खुट्टाहरू र
सरिरहन्छन् कहिले यता
कहिले उता

तिनका हलुका वजनहरू
तानिँदैनन् पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षातिर
मातृशक्तितिर
ती छुट्दै जान्छन्
उठ्दै जान्छन्
भ्रमको अस्थिर आयामहरूमा र
फेरिरहन्छन् बादले-आकृतिहरू

कहिले काला हुन्छन्
घनघोर काला
कहिले सेता
रूवाझैँ हलुका
धेरैजसो ती गहुंगोरा हुन्छन्
बीचका
न यताका न उताका

घामलाई छेकिदिन्छन् ती
पानीलाई रोकिदिन्छन्
तन्किरहने र खुम्चिरहने आकार बोकेर
एकान्तमा कानेखुसी गर्छन्
बतासे ऋतुझैँ सरिरहन्छन्
कहिले यता, कहिले उता
विना वजनका मान्छेहरू ।।

----------------
वालुवाटार काठमाडौ

Sunday, September 2, 2007

तितो यथार्थ


छबिरमण सिलवाल


मुहारमा हिलो पोतेर
हिलो-हिलो
पानी-पानीसंग
संझौता गर्न
शालीन दस्तावेदहरु
गरिवी लुकाएर
हाँस्छन्
पीडा लुकाएर
बाँच्छन्
उनीहरुका नाममा
गरिने राजनीतिले
कोल्टा फेरेको पत्तो छैन
एउटा युग यसरी
वितिरहेछ ।
महलमा त्यहि चामल पाक्छ
हातमा ठेला उठाइएकाहरु
युगौं-युगसम्म पिल्सिन्छन,
भोकै-नाङ्गै
जीवन गुजारी रहेछन् ।
काल-चक्र भन्दा माथी कोही छैन्
कलियुगीन मान्छेहरु
रंग फेर्दे रौनक देखाउछन्
र,
एक दिन,
आफैले आफ्नो
मुहारमा कालो पोत्छन,
मुहारमा हिलो पोत्नेहरुको
हिलो पखालिन्छ,
र,
सत्यता फैलाउछन् ।
र,
मुहारमा कालो पोत्नेहरु,
इतिहासमा नै कालो पोतेर
विलाउछन् ।





जिन्दगीको गन्तब्य


दिलिप योन्जन

जिन्दगीको गन्तब्यमा
शिखर चुम्ने चाहना
ठेलेर स्टार्ट हुने खटेरा गाडी झै भयो
जति जति गति बड्दै जान्छ
भाबनाहरु हावामा उड्न थाल्छ
उकाली, ओराली अनि घुम्तिहरुमा
गुड्दै रोकिन्दै बिभिन्न गतिमा
कहिले एक्सिलेटर, ब्रेक
ब्रेक, एक्सिलेटर हुँदै
जब खहरे खोलको बगरमा
धुवाँ फ्याक्न छाड्छ
न ठेलेर गुड्छ, न तानेर हुन्छ
फेरी गन्तब्य अन्तेहीन हुदै
आँखा सामु बज्रपात हुन्छ
छितिज रातिन्द कालिन्दै जान्छ
म आफै हराउन पुग्छु
मलाई यस्तो लाग्छ
गिन्दगीको गन्तब्य यस्तै रहेछ

-----------------
बोगोता कोलोम्बिया